استانبول كه در گذشته قسطنطنيه نام داشت بزرگترين شهر تركيه و پنجمين شهر بزرگ جهان است. این شهر تنها شهر دنياست كه در دو قاره آسيا و اروپا قرار دارد. تنگه بسفروس كه باريكترين تنگه جهان است در حدود ٣٠ كيلومتر عرض و ٧٠٠ متر طول دارد و در شمال غربى تركيه واقع شده است. این تنگه استانبول را به دو بخش تقسيم مى كند كه بخش غربى آن در اروپا و بخش شرقى اش در آسياست. مساحت استانبول در حدود ١٨٣١ كيلومتر مربع و مساحت استان استانبول ٦٢٢٠ كيلومتر مربع مى باشد.
از آنجا كه شهر استانبول در نزديكى گسل آناتولى شمالى قرار دارد تا كنون زلزله هاى شديدى در اين شهر رخ داده است.
بخش قديمى استانبول بر روى هفت تپه ساخته شده است كه همگى آنها در ميان ديوارهاى دفاعى شهر هستند. بلندترين آنها تپه كاملياست كه به تركى به آن جاملیکا تِپسى مى گويند و ارتفاعش ٢٦٧ متر از سطح درياست.
نواحى استانبول به سه منطقه اصلى تقسيم مى شود. شبه جزيره تاريخى استانبول كه شامل نواحى امينونو و فاتح مى باشد و در قسمت جنوبى گلدن هورن واقع شده است، مناطق تاريخى بى اوعلو و بشيكطاش كه در قسمت شمال گلدن هورن قرار دارند و منطقه اوسكودار و كاديكوى كه در بخش آسيايى هستند.
جمعیت
بر اساس آماری که در پایان سال 2014 به دست آمده، جمعیت شهر استانبول و حومه چهارده میلیون و سی هزار نفر می باشد. از این جمعیت 65 درصد در بخش اروپایی و 35 درصد در قسمت آسیایی ساکن هستند. در طول چهل سال گذشته جمعیت این شهر حدوداً پنج برابر شده است. موقعیت جغرافیایی، تاریخی و اقتصادی این شهر علت مهاجرت افراد بسیاری از آسیا، اروپا و آفریقا می باشد.
آب و هوا
استانبول با توجه به سامانه طبقه بندی اقلیمی کوپن دارای آب و هوای مدیترانه ای مرزی، آب و هوای نیمه گرمسیری و مرطوب و آب و هوای اقیانوسی است. این امر به واسطه موقعیت جغرافیایی و گستردگی این شهر می باشد. در کل تابستان های استانبول گرم و مرطوب و زمستان هایش سرد، بارانی و برفی است. میانگین میزان بارش سالیانه نیز در این شهر 870 میلی متر می باشد و در زمستان حدود 30 روز دمای زیر صفر درجه دارد. برف نیز پس از هر بارش به علت سرمای هوا چندین روز روی زمین می ماند. میزان رطوبت نیز در استانبول اغلب زیاد است و به طور میانگین 228 رو از سال مه صبحگاهی دیده می شود که در این میان روزهای زمستانی، مه آلودترین روزها هستند. استانبول تا حدودی بادخیز است و سرعت متوسط باد حدود 17 کیلومتر می باشد.
گرمترین ماه سال ژوئیه با متوسط دمای 23.3 درجه سانتیگراد و سردترین ماه سال ژانویه با متوسط دمای 5.4 درجه سانتیگراد است. بالاترین درجه حرارت ثبت شده تا به امروز برای استانبول 40.5 درجه سانیگراد در ماه آگوست سال 2000 و پایین ترین درجه حرارت در فوریه سال 1927 ثبت شده که منفی 16.11 درجه سانتیگراد بوده است.
تاريخچه
پس از کشف مصنوعات دوره نوسنگی در اوایل قرن بیست و یکم به دست باستان شناسان، اولین نشانه های سکونت انسان به قبل از هزاره هفتم در شبه جزیره تاریخی استانبول بر می گردد. این ساکنین که متعلق به عهد مفرغ بوده اند در فیکیرتِپه که در بخش آسیایی استانبول واقع شده است زندگی می کردند. همچنین نشانه هایی از سکونت فینیقی ها نیز در منطقه کادیکوی در دست می باشد.
استانبول را یونانیان مهاجر شهر مگارا در سال 667 قبل از میلاد بنا کردند و به افتخار بیزاس پادشاه خود آن را بیزانتیوم نامیدند. در طول جنگهای هخامنشیان با یونانیان، داریوش کبیر این شهر را به تصرف خود درآورد و تا قبل از تسلط امپراطوری روم بر این شهر، ایرانیان بر آن حکومت می کردند.
در سال 395 میلادی کنستانتین کبیر به دلیل موقعیت سوق الجیشی، این شهر را به پایتختی برگزید و از آن پس بیزانتیوم پایتخت امپراطوری روم شرقی شد و روم جدید نام گرفت. پس از مرگ وی بود که این شهر را قسطنطنیه نامیدند.
سلطان محمد دوم فاتح پس از 53 روز محاصره در ماه مه سال 1453 توانست وارد قسطنطنیه شود. ارتش وی توسط توپ های خود حفره ای در دیوار شهر برای ورود خود، ایجاد کردند که بعدها به توپکاپی یعنی دروازه توپ، شهرت گرفت. اینگونه بود که استانبول توسط سلطان محمد فاتح، فتح شد و سومین پایتخت امپراطوری عثمانی گشت. کاخ توپکاپی، بازار استانبول و همچنین مدارس، حمام ها و بناهای معروف دیگری به دستور سلطان محمد فاتح ساخته شد که اغلب این بناها از شاهکارهای معمار سینان می باشد.
پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی و تشکیل حکومت جمهوری در سال 1923 در ترکیه، پايتخت اين كشور از استانبول به آنكارا تغيير یافت. ولى استانبول همچنان يكى از مهمترين شهرهاى تاريخى، فرهنگى و اقتصادى تركيه به حساب مى آيد.
غذا و نوشیدنی
غذاهای ترکی بسیار متنوع و در جهان مشهور هستند. استانبول همانند ظرفی ذوب شده از فرهنگ های مختلف است و این موضوع باعث تاثیرات خوبی در طعم غذاهاست. پس تا وقتی که در استانبول هستید رستوران های زنجیره ای فست فود را فراموش کنید و غذاهای اصیل ترکی را امتحان نمایید. مزه های ترکی همان پیش غذاهای سرد هستند که بسیار متنوع و لذیذ می باشند. محبوب ترین این مزه ها بادمجان سرخ کرده با سس گوجه فرنگی، سالاد بادمجان کبابی، بادمجان تنوری با ماست، لوبیا چیتی، کنگر فرنگی، پاستا با سس گوجه فرنگی تند و ماست چکیده با نعنا هستند. اصل غذاهای ترکی از گوشت بره، گوسفند، گوساله و مرغ تهیه می شود، البته در این بین انواع غذاهای دریایی نیز جای دارند. رایج ترین نوع طبخ غذا، سرخ کردن و تنوری کردن است که شامل کباب های معروف ترکی می شود. محبوب ترین این کباب ها دونر کباب است که نیازی به معرفی ندارد. بهترین کباب نیز اسکندر کباب است که تکه های نازک گوشت کبابی یا همان گوشت دونر بر روی نانی پیتزا مانند با کره و سس گوجه فرنگی سرو می شود. آدانا، کباب خوشمزه دیگری است که همانند کباب کوبیده می باشد و به همان صورت نیز سرو می شود ولی با وجود ادویه های گوناگون طعمش کمی متفاوت است. پیده که پیتزای ترکی است نیز بسیار خوشمزه و لذیذ می باشد و سطحش را با گوشت چرخ کرده یا ریش ریش شده بره پر می کنند. مانتی غذای دیگری است که به آن راویولی ترکی نیز می گویند. مانتی به صورت گرم با ماست سرد و سیر سرو می شود. کوفته، بورک، دلمه و انواع پیراشکی نیز بسیار لذیذ هستند و به شما پیشنهاد می شود که آنها را امتحان کنید. از دسرها نیز می توان به باقلوا و کونِفه که یک نوع شیرینی پنیری عربی است، اشاره کرد. معروف ترین نوشیدنی ترکی نیز قهوه ترک است که شهرتی جهانی دارد. دیگر نوشیدنی های رایج ترکی نیز عبارتند از آیران یا دوغ، آب شلغم که اغلب آن را با کباب می نوشند و می توان به دلخواه داغ یا تند میل شود و بُزا که یک نوشیدنی زمستانی است و از ارزن، سِمولینا، آب و شکر تهیه می شود و یکی از قدیمی ترین نوشیدنی های ترکی به حساب می آید.
مناسبت ها و رویدادها
جشنواره بين المللى فيلم استانبول كه در ماه آوريل هر سال برگزار مى شود، با هدف پيشرفت سينما و ارتقا كيفيت فيلم هاى تركى در بازار سينماست. در اين جشنواره به بهترين ها جايزه لاله طلايى اعطا مى گردد.
جشنواره هنرهاى زيبا بزرگترين جشنواره مدارس متوسطه تركيه است كه هر ساله در ماه مه، در كالج رابرت استانبول برگزار مى شود.
جشنواره بين المللى موسيقى جاز كه هر ساله در ماه جولاى با شركت معروف ترين هنرمندان ازسراسر دنيا توسط موسسه فرهنگ و هنر استانبول برگزار مى شود.
جشنواره فيلم مستقل بين المللى اى. اف. ام كه بيشتر به جشنواره اف. استانبول معروف است، يك جشنواره فيلم سالانه مى باشد كه هر سال در اواسط فوريه در تالار تئاتر اى. اف. ام برگزار می شود. اين جشنواره به فيلم هاى مستقل كل دنيا اختصاص دارد.
جشنواره بين المللى موسيقى استانبول كه هر ساله در ماه ژوئن و جولاى برگزار مى شود، برگزيدهاى از موسيقى كلاسيك اروپا، باله، اپرا و موسيقى سنتى با شركت هنرمندان معروف سراسر دنياست.
جشنواره دو سالانه استانبول كه از سال ١٩٨٧ هر دو سال يكبار از ماه دسامبر تا ماه نوامبر برگزارمى شود، يك نمايشگاه هنرهای معاصر است. هدف از برگزارى اين جشنواره گفتگو و ارتباط ميان هنرمندان فرهنگ هاى مختلف در زمينه هنرهاى تجسمى مى باشد.
جشنواره ادبى تانپينار استانبول كه هر ساله در ماه اكتبر به مدت چهار روز برگزار مى شود. نام اين جشنواره از نام شاعر، رمان نويس، مقاله نويس و منتقد ترك، اَحمَت تانپينار اقتباس شده است واهالى اهل قلم براى يك سرى مقالات جالب دور هم جمع مى شوند.
جشنواره كتاب كه از سال ١٩٨٢ شروع شده و از آن پس هر سال در ماه نوامبر برگزار مى گردد، بزرگترين رويداد در زمينه كتاب در تركيه است.
جشنواره انيميشن استانبول كه از سال ٢٠٠٣ آغاز شده و هر سال در ماه نوامبر برگزار مى شود، جشنواره فيلم هاى تبديل شده به انيميشن مى باشد.
عید فطر جشن بسیار مهمی در ترکیه بوده و چندین روز تعطیل می باشد و به همین مناسبت هر ساله در این ایام جشنواره خرید برگزار می شود. به صورتی که اکثر مغازه ها و برند ها تخفیف های بسیار خوبی را در این ایام در نظر می گیرند.
مطلب قبلی معرفی شهر کوالالامپور (Kuala Lumpur)
شهر ریودوژانیرو